Ustawa z 8 listopada 2013 r. o zmianie ustawy Prawo zamówień publicznych w istotny sposób zmieniła relacje pomiędzy inwestorem (zamawiającym) a wykonawcą i podwykonawcami robót budowlanych. Główne powody, dla których ustawodawca zdecydował się po raz kolejny znowelizować ustawę Prawo zamówień publicznych, to przede wszystkim występujące przypadki nieuregulowania lub nieterminowego uregulowania należności za świadczenia wykonane przy realizacji, zamówienia publicznego na roboty budowlane przez podmioty biorące udział w tej realizacji, które nie mają statusu wykonawcy.
Opisana sytuacja, prowadząca do zatorów płatniczych, często dotyczyła wypłacania wynagrodzeń małym i średnim przedsiębiorcom. De facto podobne przesłanki legły u podstaw uchwalenia m.in. gwarancji zapłaty za roboty budowlane czy ustawy o spłacie niektórych niezaspokojonych należności przedsiębiorców, wynikających z realizacji udzielonych zamówień publicznych (ustawa z 28 czerwca 2012 r., Dz. U. z 2012 r., poz. 891). W ocenie ustawodawcy wprowadzenie nowych instytucji i rozwiązań do prawa zamówień publicznych ma służyć przede wszystkim:
- wzmocnieniu bezpieczeństwa prawidłowej realizacji zamówień publicznych,
- wyborowi wykonawców mających odpowiedni potencjał do realizacji zamówień publicznych,
- wzmocnieniu ochrony słusznych praw podwykonawców uczestniczących w procesie realizacji zamówień publicznych, w szczególności zapewnienia terminowej oraz pełnej wypłaty należnego im wynagrodzenia,
- ograniczeniu ryzyka pojawiania się sporów na etapie realizacji zamówień publicznych,
- zapewnieniu odpowiedniej jakości realizacji zamówień publicznych, przez powierzanie ich podwykonawcom dającym gwarancję prawidłowego wykonania podzlecanych robót.
Zakres ochrony na gruncie nowelizacji Prawa zamówień publicznych uległ znacznemu poszerzeniu na podmioty, które dotychczas znajdowały się niejako na marginesie inwestycji budowlanej ze względu na przysługującą im ochronę, mimo że stanowiły istotny element umożliwiający wykonanie przedmiotu zamówienia. W przeciwieństwie do Kodeksu cywilnego chroniącego tylko podwykonawców robót budowlanych, przepisy Prawa zamówień publicznych zostały rozciągnięte na podwykonawców dostaw i usług biorących udział w realizacji zamówienia publicznego.
Umowa o podwykonawstwo
Ustawa Prawo zamówień publicznych zdefiniowała umowę o podwykonawstwo jako 1Uzasadnienie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo zamówień publicznych (druk sejmowy nr 1179). umowę w formie pisemnej o charakterze odpłatnym, której przedmiotem są:
- usługi,
- dostawy lub
- roboty budowlane,
stanowiące część zamówienia publicznego, zawartą między wybranym przez zamawiającego wykonawcą a innym podmiotem (podwykonawcą), a w przypadku zamówień publicznych na roboty budowlane także między podwykonawcą a dalszym podwykonawcą lub między dalszymi podwykonawcami.
To znaczące odstępstwo od obowiązujących przepisów ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny. Zgodnie z art. 647 Kodeksu cywilnego przez umowę o roboty budowlane wykonawca zobowiązuje się do oddania przewidzianego w umowie obiektu, wykonanego zgodnie z projektem i z zasadami wiedzy technicznej, a inwestor zobowiązuje się do dokonania wymaganych przez właściwe przepisy czynności związanych z przygotowaniem robót, w szczególności do przekazania terenu budowy i dostarczenia projektu, oraz do odebrania obiektu i zapłaty umówionego wynagrodzenia. Co prawda przytoczony art. 647 Kodeksu cywilnego nie definiuje umowy o podwykonawstwo, był jednak swego rodzaju punktem odniesienia dla ich kwalifikacji prawnej, gdyż umowy o podwykonawstwo można uznać za podtyp umów o roboty budowlane; prawa i obowiązki stron umowy podwykonawczej nie różnią się zasadniczo od treści umowy o roboty budowlane, choć oczywiście zakres prac podwykonawcy jest mniejszy niż generalnego wykonawcy.
Powstaje zatem pytanie, co kierowało ustawodawcą, że zdecydował się na wprowadzenie takiego dysonansu prawnego. Odpowiedź na tak postawione pytanie została częściowo udzielona we wprowadzeniu do niniejszego opracowania.
Ponadto w założeniu ustawodawcy tego rodzaju ujęcie problematyki podwykonawstwa powinno w kompleksowy sposób przyczynić się do wzmocnienia mechanizmów nadzoru nad prawidłowym wykonywaniem zamówień publicznych. Wkroczenie w sferę swobody
[ . . . ]
Aby przeczytać artykuł w wersji elektronicznej, musisz posiadać opłaconą PRENUMERATĘ.
