Prawne Zeszyty Drogowe

Inwestycje celu publicznego

Według pewnej grupy analityków i ekonomistów przeciętne tempo wzrostu gospodarczego Polski w 2015 r., podobnie jak w roku ubiegłym, przekroczy 3%. Elementem stabilizującym będzie wciąż silny wzrost konsumpcji i inwestycji. Piotr Bielski, ekonomista BZ WBK, przewiduje, że wzrost inwestycji w roku bieżącym utrzyma się na dość przyzwoitym poziomie, do czego przyczyni się między innymi sektor publiczny. Inwestycje publiczne stanowią szczególną grupę inwestycji, gdyż w ich przypadku bardziej niż korzyści finansowe pożądane są korzyści społeczne i użytkowe, a ich służebny charakter wynika z zaspokajania podstawowych i codziennych potrzeb ludności, jednostek gospodarczych oraz instytucji.

Wokół inwestycji celu publicznego

Inwestycje celu publicznego to działania o znaczeniu lokalnym (gminnym), ponadlokalnym (powiatowym, wojewódzkim i krajowym) oraz krajowym (obejmującym również inwestycje międzynarodowe i ponadregionalne), bez względu na status podmiotu podejmującego te działania oraz źródła ich finansowania, stanowiące realizację celów, o których mowa w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2014 r. poz. 518 ze zm.), dalej UGN.

Inwestycję celu publicznego charakteryzują zatem dwa elementy: przedmiot (cel) danej inwestycji, który powinien mieścić się w wyliczeniu zawartym w art. 6 UGN, a także zgodnie z pkt 10 innych celach publicznych określanych w odrębnych ustawach, oraz znaczenie co najmniej lokalne. Inwestycja taka musi realizować potrzeby wspólnoty tworzącej związek publicznoprawny. Będą to wspólnoty samorządowe na poziomie gminy, powiatu i województwa, a także społeczeństwo jako pewna całość zamieszkująca obszar państwa. Inwestycja celu publicznego nakierowana będzie zatem na urzeczywistnienie interesu publicznego, istotnego dla zbiorowości, przynajmniej na poziomie lokalnym. Inwestor powołujący się na cel publiczny powinien wykazać, że jego inwestycja nie służy jedynie zaspokojeniu interesu prywatnego (indywidualnego bądź grupowego). O publicznym charakterze inwestycji decyduje tylko i wyłącznie fakt realizacji określonych ustawowo celów, o ile służy to interesowi publicznemu na poziomie samorządowym lub krajowym (NSA w Warszawie, II OSK 222/07 z dnia 13.03.2008 r.).

Z przytoczonej wyżej definicji inwestycji celu publicznego nie wynika, by miała ona być realizowana wyłącznie przez podmiot publiczny. Dla klasyfikacji prawnej danej inwestycji do inwestycji celu publicznego nie ma znaczenia, kto ją finansuje i realizuje. Jednostką realizującą cel publiczny może być także podmiot prywatny.

Co do zasady, cel publiczny musi zostać określony w ustawie – albo w ustawie o gospodarce nieruchomościami, albo w innej ustawie. Coś, co nie zostało jednoznacznie wskazane w żadnej z ustaw jako cel publiczny, celem publicznym nie jest (uchwała SN III CZP 46/03 z 17.07.2003 r.). Cel publiczny nie zależy zatem od uznania przez jakiekolwiek organy, lecz od przepisów prawa. Artykuł 6 UGN stanowi, że celami publicznymi w rozumieniu tej ustawy są:

  1. wydzielanie gruntów pod drogi publiczne, drogi rowerowe i drogi wodne, budowa, utrzymywanie oraz wykonywanie robót budowlanych tych dróg, obiektów i urządzeń transportu publicznego, a także łączności publicznej i sygnalizacji;
  2. wydzielenie gruntów pod linie kolejowe oraz ich budowa i utrzymanie;
  3. wydzielanie gruntów pod lotniska, urządzenia i obiekty do obsługi ruchu lotniczego, w tym rejonów podejść, oraz budowa i eksploatacja tych lotnisk i urządzeń;
  4. budowa i utrzymywanie ciągów drenażowych, przewodów i urządzeń służących do przesyłania lub dystrybucji płynów, pary, gazów i energii elektrycznej, a także innych obiektów i urządzeń niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń;
  5. budowa i utrzymywanie sieci transportowej dwutlenku węgla;
  6. budowa i utrzymywanie publicznych urządzeń służących do zaopatrzenia ludności w wodę, gromadzenia, przesyłania, oczyszczania i odprowadzania ścieków oraz odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym ich składowania;
  7. budowa oraz utrzymywanie obiektów i urządzeń służących ochronie środowiska, zbiorników i innych urządzeń wodnych służących zaopatrzeniu w wodę, regulacji przepływów i ochronie przed powodzią, a także regulacja i utrzymywanie wód oraz urządzeń melioracji wodnych, będących własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego;
  8. opieka nad nieruchomościami stanowiącymi zabytki w rozumieniu przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami;

[ . . . ]

Aby przeczytać artykuł w wersji elektronicznej, musisz posiadać opłaconą PRENUMERATĘ.

   
STREFA DLA
PROFESJONALISTÓW

PRZEJDŹ DO PEŁNEJ WERSJI ARTYKUŁU

 Strona 20  Strona 21  Strona 22  Strona 23  Strona 24  Strona 25  Strona 26

ZOBACZ ARTYKUŁY O TEJ SAMEJ TEMATYCE

EWELINA MROZIŃSKA-ZĄBEK marzec-kwiecień | 2 (19) 2015

Zadłużenie nie wyklucza inwestycji drogowych

Warunki finansowania nowych inwestycji, szczególnie infrastrukturalnych, przez jednostki samorządu terytorialnego (JST) są od roku znacznie utrudnione. Jednym z większych ograniczeń w nadchodzących latach będzie nowy algorytm obliczania maksymalnego zadłużenia samorządowych budżetów, zastosowany już w projekcie budżetu na rok 2014. Sukces mierzony kilometrami nowo wybudowanych i zmodernizowanych dróg odniosą te gminy i powiaty, które będą realizować politykę budżetową z pełną świadomością nowych szans i wyzwań w tym zakresie.