Wywiad z dyrektorem biura zarządu polskiego związku producentów kruszyw

Projektowana i realizowana w Polsce sieć dróg i autostrad wchłonęła już dużą ilość materiałów, którymi tradycyjnie są kruszone skały – tłucznie, klińce itd. [1]. Przeciętne roczne zapotrzebowanie na kruszywo łamane to ok. 80 mln ton (głównie ze skał osadowych – ok. 45 mln ton i magmowych – ok. 26 mln ton), a na kruszywa naturalne (piasek, żwir) – ok. 185 mln ton [3].

Tematykę poruszoną w niniejszym artykule można zsyntetyzować parafrazą znanego powiedzenia „jak sobie napiszesz, tak sobie pojedziesz”. Opracowanie dotyczy bowiem konsekwencji braku odpowiedniej precyzji w opisywaniu przedmiotu zamówienia na prace związane z drogownictwem. Mając na względzie to, iż część tego rodzaju spraw znajduje swój finał na salach sądowych, negatywne konsekwencje, które mogą spotkać zamawiającego, zostaną wskazane przez pryzmat orzecznictwa.

Nawierzchnie uliczne są odpowiednio wyprofilowane podłużnie i poprzecznie w celu umożliwienia odpływu wód. Usuwanie zanieczyszczeń ciekłych dokonuje się samoczynnie dzięki ich grawitacyjnemu spływaniu z nawierzchni. Zadania oczyszczania ulic sprowadzają się do usuwania zanieczyszczeń stałych. Istnieją dwa podstawowe ich rodzaje: zmiotki uliczne i wody atmosferyczne w postaci stałej.

Gminy Turobin, Dzwola, Chrzanów i Batorz w województwie lubelskim budują drogi betonowe. Dlaczego? Nawierzchnia betonowa o grubości 20 cm jest zdecydowanie trwalsza i tańsza zarówno na etapie budowy, jak i utrzymania.

Projektując drogi, nie wolno zapominać o właściwym zaprojektowaniu i wykonaniu stref krawędziowych. Błędy konstrukcyjne popełnione w tym obszarze są bowiem przyczyną poważnych degradacji nawierzchni bitumicznych.

Działki gruntu pod drogi publiczne: gminne, powiatowe, wojewódzkie, krajowe wydzielone z nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek właściciela, przechodzą z mocy prawa odpowiednio na własność gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne. Przepis ten stosuje się także do nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek użytkownika wieczystego, z tym że prawo użytkowania wieczystego działek gruntu wydzielonych pod drogi publiczne wygasa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne. Przepis stosuje się odpowiednio przy wydzielaniu działek gruntu pod poszerzenie istniejących dróg publicznych.

Wielkopolski Zarząd Dróg Wojewódzkich w Poznaniu, w tym roku zaplanował wydatki inwestycyjne na poziomie ponad 286 mln złotych. Rozległość terytorialna województwa – 30 tysięcy km2 przekłada się na ogromną sieć dróg, których łącznie jest w regionie ponad 2,7 tys. kilometrów, a to jednocześnie wiele zadań, duże kontrakty z unijnym dofinansowaniem jak i szereg mniejszych inwestycji w różnych regionach Wielkopolski. Nowych kilometrów tras z roku na rok jest coraz więcej.

Eksploatacja wiąże się z wykorzystaniem obiektów technicznych przez człowieka w celu zaspokojenia potrzeb związanych z jego potrzebami życiowymi. Temat eksploatacji maszyn drogowych zawiera w sobie szereg pojęć i zagadnień dotyczących m.in.. faz istnienia maszyn, stanu obiektu technicznego czy technologiczności remontowej oraz wymaga znajomości konkretnych wskaźników.

Obowiązujące regulacje ustawy z dnia 11 stycznia 2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych dają gminom możliwość utworzenia strefy czystego transportu, która swym zasięgiem może obejmować drogi pozostające w zarządzie gminy. Wiele miast rozważa zasadność utworzenia stref, których celem jest ograniczenie negatywnego oddziaływania emisji zanieczyszczeń z transportu na zdrowie ludzi i środowiska. Wśród nich wymienić można m.in. Gliwice, Wrocław czy Warszawę. Nie jest jednak wykluczone, że wspomniane strefy będą musiały być tworzone w sposób obowiązkowy.

Odległości, o których mowa w art. 43 ust. 1 ustawy o drogach publicznych, należy liczyć od zewnętrznej krawędzi jezdni drogi głównej, a nie od krawędzi pasa drogowego tej drogi. Przemawia za tym zarówno treść ww. przepisu, jak i treść § 8a ust. 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 2 marca 1999 r. o warunkach technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie. W pasie drogowym mogą być zlokalizowane zarówno jezdnia główna, jak i jezdnia dodatkowa, tzw. serwisowa, które mają różne parametry techniczne i różne funkcje.

Ustawa z dnia 5 sierpnia 2022 r. o zmianie ustawy o Rządowym Funduszu Rozwoju Dróg oraz niektórych innych ustaw, która dla omawianych poniżej przepisów weszła w życie w dniu 21 września 2022 r., wprowadza znaczną zmianę w definicji pasa drogowego. Dotychczasowe orzecznictwo w wielu przypadkach odnosiło się do linii granicznych wykazanych w ewidencji gruntów i budynków. Obecna definicja granic pasa drogowego zastąpiła pojęcie linii granicznej pojęciem linii rozgraniczającej. Czy i w jakim stopniu zatem definicja zmienia postrzeganie granic pasa drogowego?

W miarę wzrostu natężenia ruchu drogowego i zwiększania się roli transportu samochodowego w gospodarce zapewnienie dobrej przejezdności dróg oraz dogodnych warunków ruchu w okresie zimowym stanowi istotny i poważny problem służb drogowych. W okresie tym opady śniegu, zawieje śnieżne oraz gołoledź i lodowica utrudniają lub wręcz uniemożliwiają poruszanie się pojazdów samochodowych po drogach, o ile nie usuwa się z nich śniegu i lodu.

Ślizgawica jest niebezpieczna dla ruchu drogowego. Stanowi ona nie tylko utrudnienie dla tego ruchu, ale także przyczynę większości wypadków drogowych. Z tego względu wymagana jest jej likwidacja w jak najkrótszym czasie od pojawienia się. Ograniczenie w tym zakresie stanowią możliwości techniczne i ekonomiczne.
 

Zajęcie pasa drogowego bez zezwolenia, z przekroczeniem terminu zajęcia określonego w zezwoleniu lub o powierzchni większej niż określona w zezwoleniu stanowi podstawę naliczenia kary pieniężnej. Tak stanowi art. 40 ust. 12 ustawy o drogach publicznych (dalej: udp), ale NIK wskazuje na zaniechania zarządców w tym zakresie.

Rok 2022 rozpoczął się tematem waloryzacji umów o zamówienia publiczne oraz został nim zwieńczony. Z doniesień medialnych wynika, że w 2022 r. zmiany waloryzacyjne kontraktów publicznych były powszechne. Podobne oddziaływanie zapowiada się w 2023 r.

Odpowiedni dostęp do drogi publicznej powinien zwykle obejmować także możliwość dojazdu do niej pojazdów mechanicznych, ale nie jest to bezwzględnie konieczne, może bowiem nie być uzasadnione potrzebami nieruchomości władnącej, konfiguracją granic, ukształtowaniem terenu lub interesem społeczno gospodarczym. Jeżeli nieruchomość wnioskodawcy nie jest zabudowana, w szczególności budynkami mieszkalnymi, to nie ma potrzeby, by zapewnić do niej dojazd służb publicznych i straży.

Dokładnie po 62. latach od budowy pierw- szego mostu, powstała nowa – pięcioprzęsłowa przeprawa przez Wartę przy drodze wojewódzkiej nr 431, która będzie służyła następnym pokoleniom.

W świetle art. 39 ust. 3 zdanie 2 pkt 1 ustawy o drogach publicznych zasadą jest obowiązek organu wydania zezwolenia (wyrażenia zgody) na umieszczenie urządzeń na pasie drogowym, o ile nie zachodzą przeciwwskazania/ przesłanki negatywne wymienione enumeratywnie we wskazanym przepisie ustawy (tj. w art. 39 ust. 3 pkt 1 ustawy), przy czym wystarczy wykazanie jednej z tych przesłanek, żeby można było odmówić wydania zezwolenia na umieszczanie (lokalizację) w pasie drogowym omawianych urządzeń. Wskazany przepis konkretyzuje zatem powody odmowy, przy czym odmawiając wydania zezwolenia, nie można powołać się ogólnie na ww. przesłanki negatywne, ale należy je konkretnie wskazać w odniesieniu do stanu faktycznego sprawy.

Dobrze zaprojektowana nawierzchnia, z prawidłowo dobranych materiałów i poprawnie wykonana, powinna spełniać swą funkcję w założonym okresie.
 

Nawierzchnie betonowe posiada już ok. 1400 km dróg samorządowych – gminnych, powiatowych i wojewódzkich. Drogi betonowe są obecne w każdym z 16 województw, gdzie są z powodzeniem użytkowane.

W ostatnich latach materiały kompozytowe znajdują bardzo szerokie zastosowanie w wielu branżach i dziedzinach życia. Produkty kompozytowe są dziś synonimem innowacji, gdyż pozwalają przesuwać dotychczasowe granice możliwości materiałowych. Między innymi ze względu na bardzo dobre właściwości mechaniczne oraz odporność na warunki atmosferyczne i niezwykle małą wagę, która pozwala je definiować jako ultralekkie, materiały kompozytowe doskonale
nadają się do budowy różnych konstrukcji zaliczanych do infrastruktury drogowej.
 

Koparki łyżkowe jednonaczyniowe (rys. 1) są jednymi z najbardziej rozpowszechnionych maszyn budowlanych. Znajdują zastosowanie w wielu różnych branżach i dziedzinach, a z ich wykorzystaniem można się spotkać niemal na każdym kroku. 

Podczas realizacji inwestycji drogowych często zachodzi konieczność pozbawienia bądź ograniczenia pewnym osobom przysługujących im praw do nieruchomości poprzez instytucję wywłaszczenia. Art. 21 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej stanowi, że wywłaszczenie jest dopuszczalne jedynie wówczas, gdy jest dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem. Czy dzierżawcy nieruchomości zaliczają się do kręgu podmiotów uprawnionych do uzyskania odszkodowania?
 

Nowelizacją z dnia 5 sierpnia 2022 r. ustawy o drogach publicznych, dalej: u.d.p., zmienione zostały reguły dotyczące zarządzania bezpieczeństwem dróg.
 

Sieci gazowe często występują wzdłuż dróg lub je przecinają. Wzajemne położenie drogi powiatowej lub gminnej z siecią powinno być kompromisem nacechowanym bezpieczeństwem współistnienia infrastruktury drogowej i sieci przesyłowej.
 

Główną zasadą w projektowaniu odwodnienia jest szybkie i niezakłócone odprowadzenie wód opadowych z korony jezdni. Oznacza to, iż woda opadowa nie powinna zalegać na jezdni oraz w jej obrębie np. w niedalekiej odległości od nasypu drogowego.

Jednym z elementów zarządzania drogami gminnymi i powiatowymi jest udzielanie zamówień publicznych na budowy, przebudowy, remonty, modernizacje i inne zamierzenia inwestycyjne dotyczące dróg. Niniejszy artykuł porusza kilka kwestii dotyczących weryfikacji doświadczenia w drogownictwie z perspektywy sal rozpraw Krajowej Izby Odwoławczej i orzeczeń tego organu.

„Drogi w puszczy różne: szuterki, fajne asfalty. Trafił się nawet beton, po którym jechało się fenomenalnie. Pierwszy raz miałem okazję jechać po drodze betonowej i było super” – napisał 24 lipca 2022 r. jeden z internautów podróżujący rowerem po Puszczy Augustowskiej. Beton jest bardzo dobrym materiałem do budowy ścieżek rowerowych. Betonowe nawierzchnie są nie tylko wygodne dla rowerzystów i trwałe, ale dodatkowo mogą np. pełnić rolę oczyszczającą powietrze, pochłaniając szkodliwe tlenki azotu lub zapewniać retencję wody przez wodoprzepuszczalną nawierzchnię.

Jeszcze nie tak dawno do produkcji mieszanek typu WMS stosowano głownie grysy ze skał magmowych, ale od jakiegoś czasu głownie dzięki licznym badaniom, które potwierdziły możliwości wykorzystywania także grysów ze skał osadowych, w tym wapienia, rozpoczęto opracowywać badania typu z ich wykorzystaniem, które spełniają wymagania w zakresie modułu sztywności i odporności na koleinowanie. Przykładem takiego rozwiązania może być recepta MMA opracowana na bazie kruszyw wapiennych.

Transport jest to zespół czynności do przemieszczania mas, energii bądź informacji za pomocą odpowiednich środków. Obejmuje zarówno samo przemieszczanie z miejsca na miejsce, jak i wszelkie czynności z tym związane. Od kiedy pojawiły się na drogach żurawie na podwoziach samochodowych, czynności związane z budową obiektów i dróg stały się zdecydowanie sprawniejsze.